Ο «Δωδεκάλογος του Γύφτου» είναι ένα συνθετικό ποίημα του ποιητή Κωστή Παλαμά που εκδόθηκε
για πρώτη φορά στις 5 Σεπτεμβρίου του 1907 και αποτελείται από δώδεκα λόγους. Σ’ αυτό ο γύφτος συμβολίζει την ψυχή που
δεν υποτάσσεται σε τίποτα, αλλά συνέχεια προσπαθεί να δημιουργήσει κάτι
καινούργιο και στερεό, γκρεμίζοντας ο,τιδήποτε παλιό. Ο Κ. Παλαμάς έγραψε τον
«Προφητικό», τον όγδοο από τους δώδεκα λόγους, δέκα χρόνια μετά την ήττα στον
ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Σ’ αυτόν ο ποιητής παρουσιάζει ως προφητείες τα
γεγονότα που έχουν ήδη συμβεί στην εποχή του. Το σκηνικό τοποθετείται στο
Βυζάντιο. Η πολιτική ηγεσία είχε παραδοθεί στην αδιαφορία και τη διαφθορά, με
αποτέλεσμα να μην πάρει είδηση την τουρκική απειλή, που ολοένα και πλησίαζε.
Στο απόσπασμα του σχολικού βιβλίου ο ποιητής – προφήτης πληγωμένος από την
αδιαφορία της πολιτικής ηγεσίας και των συμπολιτών του, προβλέπει αρχικά τον
ξεπεσμό της χώρας του, αλλά στο τέλος εκφράζει την ελπίδα για την ανάσταση και
αναγέννηση του ελληνικού έθνους.
Ο ποιητής προφητεύει την παρακμή
της ελληνικής πολιτείας από την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας και ύστερα.
Προβλέπει πως θα’ ρθει η ώρα που η Χώρα θα πέσει, γεγονός που θα διαδοθεί σ’
όλο τον κόσμο. Η θεά Φήμη θα στείλει παντού το τελευταίο της σάλπισμα. Επίσης,
προβλέπει ότι η Χώρα θα χάσει το μεγαλείο της και θα καταστραφεί. Στη συνέχεια
παρομοιάζει την ιστορική διαδρομή της πολιτείας με την πορεία του ήλιου. `Οπως
ο ήλιος, έτσι και η χώρα έλαμψε, όμως τώρα είναι η ώρα να δύσει οριστικά. Η
πολιτεία θα χαθεί, όπως χάνονται τα μαγεμένα λιβάδια από τις μάγισσες στα
παραμύθια. Η Χώρα θα καταστραφεί και δε θ’ αφήσει τίποτα πίσω της. Αφού χαθεί η
πολιτεία, θα κλαινε τα πουλιά στα μνήματα και οι ιτιές θα γέρνουν θρηνητικά. Το
πτώμα της πολιτείας θα μείνει άθαφτο και θα αποτελέσει λεία για τα σκυλιά και
τα ερπετά. Οι μεταγενέστεροι θα τη θυμούνται σαν ένα άθλιο σκελετό. Σ’ αυτή την
κατάσταση θα βρίσκεται η Ψυχή της Χώρας μέχρι να τη λυπηθεί ο Θεός της αγάπης
και να την απαλλάξει από την αμαρτία. Η Ψυχή της πολιτείας, που είχε φτάσει στο
τελευταίο σκαλοπάτι του ξεπεσμού, θα ανεβεί τη σκάλα που οδηγεί στο καλό. Θα
νιώσει να φυτρώνουν πάνω της τα παλιά της φτερά, που θα τη βοηθήσουν να
ξαναποκτήσει τη χαμένη της δόξα.
Η Ελλάδα ποτέ δε θα χαθεί.
Ακόμη κι αν έχει καταστραφεί προσωρινά, θα ξαναποκτήσει την παλιά δόξα της και
θα αποκαταστήσει το εθνικό της γόητρο.
Κι ένα υπέροχο τραγούδι σε στίχους Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με τη μελωδική φωνή του Ψαραντώνη, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο δίσκο "Το σκοτεινό τρυγόνι".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου