Κώστας Καρυωτάκης – Μαρία Πολυδούρη: «Τι νέοι που φτάσαμεν εδώ…

Ένα θεατρικό δρώμενο του 1ου ΓΕΛ Κομοτηνής, βασισμένο στη θυελλώδη σχέση των δύο ποιητών

Παρατηρητής της Θράκης, 09/04/2013

 Εν αρχή ήν η ποίηση… η αγάπη μας γι’ αυτήν και η ακλόνητη πεποίθηση ότι κάποια θέση μπορεί να διεκδικήσει στη ζωή μας. Το ζήτημα ήταν να βρούμε συνοδοιπόρους στον ανηφορικό δρόμο που επιλέξαμε να ακολουθήσουμε. 
Και τα καταφέραμε!!! 
Τριάντα δύο μαθητές και μαθήτριες της Β΄ Λυκείου αποφάσισαν να περιπλανηθούν μαζί μας στα μονοπάτια της ποιητικής τέχνης και να μυηθούν στο έργο δύο κορυφαίων ποιητών της γενιάς τους, του Κώστα Καρυωτάκη και της Μαρίας Πολυδούρη.

Όλα ξεκίνησαν έτσι απλά, σε μια φιλική συζήτηση στους διαδρόμους του σχολείου με τον εκλεκτό συνάδελφο Δημήτρη Τζελέπη, στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Προβληματισμένοι και οι δύο, καθώς έπρεπε άμεσα να επιλέξουμε θέμα για την ερευνητική εργασία που είχαμε αναλάβει να υλοποιήσουμε από κοινού. Μία στιγμιαία έμπνευση ήταν αρκετή, για να ανάψει τη σπίθα της δημιουργίας. Γιατί να μην καταπιαστούμε με το έργο δύο ποιητών, των οποίων οι δρόμοι διασταυρώνονται με έναν συγκινητικό τρόπο; Τι πιο ευφάνταστο από τον έρωτα που μετουσιώνεται σε ποίηση; Δύο ονόματα ήρθαν αστραπιαία στο μυαλό μας: ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ-ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ.

   Σύντομα, όμως, έμελλε να βρεθούμε σε αδιέξοδο, καθώς το αρχικό σενάριο για συνεργασία των καθηγητών ανά δύο σε κάθε ερευνητική εργασία εγκαταλείφθηκε. Έπρεπε ο καθένας να χαράξει μοναχική πορεία με τους μαθητές/τριες που επρόκειτο να επιλέξουν το θέμα του. Δεν το βάλαμε κάτω. Αποφασίσαμε να βαδίσουμε παράλληλα, καταπιανόμενοι ο καθένας με ένα πρόσωπο. Διπλό το όφελος, αφού και ο φόρτος εργασίας θα ελαχιστοποιούνταν και θα εμβαθύναμε περισσότερο στο έργο των δύο ποιητών. 
  Στην πορεία ανταμώσαμε και πάλι, όταν ήρθαμε αντιμέτωποι με την πολυθρύλητη σχέση της «Μαρίκας» και του «Τάκη», όπως συνήθιζαν να προσφωνούν ο ένας τον άλλο. Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας, μια μοιραία σχέση ανάμεσα σε δυο νέους, δεμένους με το κλωνάρι μιας αδυσώπητης μοίρας. Εκείνος, «ιδανικός αυτόχειρ», αποφασίζει να δώσει τέλος στη μίζερη- για τον ίδιο- ζωή του ένα απομεσήμερο του Ιουλίου, σε ηλικία 32 ετών. Εκείνη, «μιαν αυγούλα μελαγχολική του Απρίλη», σε προχωρημένο στάδιο φυματίωσης, αφήνει την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο «Σωτηρία», σε ηλικία 28 ετών. «Και ήταν νέοι. Πολύ νέοι. Και τους άφησεν εδώ, μια νύχτα, σ’ ένα βράχο, το πλοίο που τώρα χάνεται στου απείρου την καρδιά». Έτσι το θέλησε η μοίρα… Έτσι εμπνευστήκαμε κι εμείς το θεατρικό μας δρώμενο.
   Η φωτιά που σιγόκαιγε μέσα μας φούντωσε απότομα, όταν ήρθαμε σε επαφή και με το βιβλίο «Βρέχει φως», του Κωστή Γκιμοσούλη, μία πρωτότυπη μυθιστορηματική βιογραφία βασισμένη στη ζωή και στη σχέση της Μαρίας Πολυδούρη και του Κώστα Καρυωτάκη. Εκεί η πραγματική ιστορία των δύο πρωταγωνιστών μεταπλάθεται αφηγηματικά σύμφωνα με τη φαντασία του συγγραφέα, με αποτέλεσμα να προκύπτει μία ιστορία που αγαπιέται πολύ και συγκινεί.

  Γιατί, λοιπόν, να μην κάνουμε θέατρο τη ζωή τους, με την ίδια λογική που και ο ποιητής «κάνει τον πόνο του άρπα» και τον τραγουδά και η ποιήτρια «δεν τραγουδά παρά γιατί την αγάπησε»; Και να’ μαστε λίγο καιρό πριν την πρεμιέρα στις 26 Απριλίου. Ο Απρίλης είναι ο μήνας που σημαδεύει ανεξίτηλα τις ζωές και των δύο, ιδιαίτερα της Μαρίας. Πρώτη του Απρίλη θα γεννηθεί η Μαρία, τον Απρίλιο του 1922 θα συναντήσει το μεγάλο έρωτα της ζωής της, τον λατρεμένο της «Τάκη», τέλη του Απρίλη του 1930 θα αποχαιρετήσει το μάταιο τούτο κόσμο. Στο ημερολόγιό της διαβάζουμε: «Ο μήνας που μου έδωκε τη ζωή κι ο μήνας που όταν μπει μου παίρνει κάθε ίχνος της ζωής! [..]Απρίλιε…Απρίλιε πόσο ευχάριστα μου ψάλλεις τη δυστυχία μου, μου θυμίζεις ό, τι μου λείπει…με απελπίζεις».
   Η ιστορία που θα σας παρουσιάσουμε είναι απλή στη σύλληψή της, μα βγαλμένη μέσα από την καρδιά μας, κατά τον τρόπο που ο ίδιος ο Καρυωτάκης μας υποδεικνύει: «Δικοί μου οι στίχοι, απ’ το αίμα μου παιδιά». Ακολουθούμε το νήμα της ζωής τους με ενδιάμεσους σταθμούς την έλευση των δύο στην Αθήνα, για επαγγελματικούς και όχι μόνο λόγους, τη μεταξύ τους γνωριμία, το άδοξο τέλος της σχέσης τους και τον τραγικό επίλογο που τους επιφυλάσσει η μοίρα. Δεν πρόκειται για θεατρικές σκηνές με αυστηρή δομή και διάρθρωση, αλλά για φωτογραφικά στιγμιότυπα που περνούν ανεπαίσθητα μπροστά από τα μάτια του θεατή, υπενθυμίζοντας ότι και η ζωή δεν είναι τίποτε άλλο από στιγμές και ότι έρχεται κάποτε η ώρα «η παράσταση να ρίξει τη μαύρη της αυλαία», κατά τον προσφιλή στίχο του Λάμπρου Πορφύρα.

   Η προσπάθειά μας δεν διεκδικεί τα εύσημα του επαγγελματισμού, αλλά εκπορεύεται από την αγάπη μας για το θέατρο, που συνιστά αληθινή ανάταση ψυχής, συναισθηματική λύτρωση, «δι’ ελέου και φόβου» κάθαρση, με την αριστοτελική έννοια του όρου. Αρκετά χρόνια πριν την ίδια αντίληψη είχε εκφράσει και ο μεγάλος άνθρωπος του θεάτρου Κάρολος Κουν, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά:
   «Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί[..] Μόνος του ο καθένας είναι ανήμπορος[..]Μαζί ίσως κάτι μπορέσουμε να κάνουμε. Το θέατρο, ως μορφή Τέχνης, δίνει τη δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, ν’ αγγίξουμε ο ένας τον άλλον, να νιώσουμε μαζί την αλήθεια. Να γιατί διαλέξαμε το θέατρο σα μορφή εκδήλωσης του ψυχικού μας κόσμου».
  Αυτό θα προσπαθήσουμε κι εμείς να κάνουμε. Να σας συγκινήσουμε, να σας μεταδώσουμε λίγη από τη συναισθηματική δόνηση που κομίζει η ποίηση. Οψόμεθα…

Κυριακή Τσιτσιπά, Φιλόλογος 1ου ΓΕΛ Κομοτηνής

Η παράσταση θα ανέβει στις 26 Απριλίου 2013 στο χώρο του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής.

Υπεύθυνοι καθηγητές: Δημήτριος Τζελέπης-Κυριακή Τσιτσιπά