Μια τριλογία-κατάθεση ψυχής για το μικρασιατικό ελληνισμό

    Για το λογοτεχνικό ανάστημα του Ηλία Βενέζη δεν θα μπορούσε να προσθέσει κανείς κάτι περισσότερο. Εκείνο που, κατά τη γνώμη μου, τον κατατάσσει στη χορεία των μεγάλων πεζογράφων της γενιάς του-και όχι μόνο-είναι η ακλόνητη πίστη του στον άνθρωπο και στις υγιείς δυνάμεις που φέρει μέσα του. Τον άνθρωπο πέρα από τις διαχωριστικές γραμμές της φυλής, του χρώματος, της θρησκείας. 

    Και στέκεται με συμπόνια και τρυφερότητα απέναντι στο ανθρώπινο δράμα από όπου και αν  εκπορεύεται αυτό. Τελικά αυτό που μένει είναι η αναζήτηση της "Γαλήνης", της αληθινής ευτυχίας που συνίσταται στα απλά και καθημερινά. Η "γαλήνη" είναι, κατά το Βενέζη, ο τελικός προορισμός, η εντελέχεια -για να χρησιμοποιήσω έναν προσφιλή όρο του Αριστοτέλη-που νοηματοδοτεί την ανθρώπινη ζωή, που κατεβάζει τις "χίμαιρες" στο επίπεδο του εφικτού, του υλοποιήσιμου. 

"Όχι αυτό, όχι μόνο αυτό, παιδί μου", είπε ήρεμα. 

"Δεν είναι μόνο για τις βέργες και τα τριαντάφυλλα..."

Κι έπειτα, σε λίγο:

"Για τη γαλήνη", είπε σιγά.

Εκεί είναι ο σκοπός. Ο τελευταίος. Γι' αυτό τυραννεί το σώμα του/

"Όμως, πιστεύω", μουρμούρισε πάλι σε λίγο. "Κι αν είναι αυτό η χίμαιρα..."

Η γαλήνη! Μες στην ησυχία και μες στην ταραχή, στο νερό που ηρεμεί ενώ γίνεται σύννεφο, στα σύνεφφα που χτυπιούνται την ώρα της θύελλας γυρεύοντας να ρίξουν το νερό και να συχάσουν, στα πάθη των ανθρώπων που παλεύουν και αγωνίζουνται, στους ανθρώπους που πάσχουν γιατί δεν τους προορίστηκε να κάμουν τίποτα, στα κορμιά που μάχουνται για τον έρωτα, στ' άστρα που κατρακυλούν τη νύχτα και πέφτουν, στη γη που γυρίζει, στα όνειρα και στα έργα, σ' όλα η αναζήτηση της ισορροπίας που χάθηκε, η αδιάκοπη ανασύνθεση.

Ηλίας Βενέζης, "Γαλήνη", Το Βήμα βιβλιοθήκη(σσ 228-229)